Levensbedreigende Bloeding Stoppen: Directe Druk en Wound Packing Uitgelegd

Hoe stop je een levensbedreigende bloeding middels directe druk en wound packing?

Stel je voor: Je ziet iemand die plotseling wordt aangevallen terwijl je ’s avonds door een rustige straat loopt. Een onbekende dader steekt een man in zijn lies, nek of oksel en rent daarna weg. De man valt op de grond en bloedt hevig. In deze blog leer je hoe je kunt handelen in een vergelijkbare noodsituatie.

Waarom moet je een bloeding in de lies, oksel of nek snel stoppen?

Een bloeding in de lies, oksel of nek is een van de meest levensbedreigende bloedingen die kan optreden. Deze gebieden bevatten grote slagaders, en een slagaderlijke bloeding kan binnen drie minuten fataal zijn als er niet direct wordt ingegrepen. Snelle actie is daarom van cruciaal belang.

In tegenstelling tot bloedingen aan de armen of benen, is het gebruik van een tourniquet hier niet effectief, omdat de bloeding te hoog zit en niet afgeklemd kan worden. Daarnaast maakt de complexe anatomie van spieren en weefsels het stelpen extra uitdagend.

De enige effectieve manier om het bloeden te stoppen is directe druk en wound packing totdat medische hulp arriveert. Dit snelle en doeltreffende ingrijpen kan het verschil maken tussen leven en dood.

Wanneer pas je directe druk of wound packen toe?

Directe druk en wound packen (of wond opstoppen) pas je toe in situaties waarin het slachtoffer tekenen van een levensbedreigende bloeding vertoont of wanneer je twijfelt over de ernst van de bloeding. Het herkennen van een levensbedreigende bloeding is cruciaal en kan aan de volgende kenmerken worden vastgesteld:

• Spuitend bloed uit de wond
• Voortdurend stromend bloed uit de wond
• Bloedophoping in een plas op de grond
• Doorweekte kleding door bloedverlies
• Met bloed doordrenkte gazen ondanks eerdere pogingen tot stelpen
• (Gedeeltelijke) amputatie van een arm of been
• Bloedingen bij een slachtoffer dat verward of bewusteloos is

Voordat je handelt, moet je echter altijd letten op je eigen veiligheid. Dit geldt vooral in stressvolle of gevaarlijke situaties, zoals een oorlogsgebied of tijdens een actief incident. Je eigen veiligheid moet zorgvuldig worden afgewogen voordat je ingrijpt, omdat onvoorzichtigheid jezelf en anderen in gevaar kan brengen.

Wat is het verschil tussen directe druk en wound packing?

Bij ernstige bloedingen is snel en effectief ingrijpen van levensbelang. Twee veelgebruikte technieken om bloedverlies te stoppen zijn directe druk en wound packing. Hoewel ze beide gericht zijn op het beheersen van een bloeding, verschillen ze in toepassing en effectiviteit, afhankelijk van de situatie. 

Directe druk is de eenvoudigste en snelste methode om bloedverlies tijdelijk onder controle te krijgen, terwijl wound packing wordt gebruikt bij diepe, ernstige bloedingen waar directe druk alleen niet volstaat of waarbij je hulp niet snel bij jou kan zijn . 

Hoe voer je directe druk correct uit?

Directe druk is de meest toegankelijke en snelle manier om een bloeding te stoppen. Hierbij oefen je constante druk uit op de wond om het bloeden te stelpen. Dit kan met een verband, een schoon kledingstuk, een gaasje, of zelfs je hand als er niets anders voorhanden is.

1. Draag handschoenen (indien beschikbaar) om jezelf te beschermen.
2. Plaats een schoon verband, doek of gaas direct op de wond.
3. Druk stevig en constant met je hand op de wond.
4. Blijf druk uitoefenen tot medische hulp arriveert.

Hoe voer je wound packing uit? 

Wound packing is een methode om een levensbedreigende bloeding in de lies, oksel of nek te stoppen door middel van het opvullen van de wond. Hierbij vul je de wond met hemostatisch gaas, gecomprimeerd gaas, of een alternatief zoals een schoon stuk textiel, terwijl je druk uitoefent op de bloedingshaard.

Werkwijze:

1. Beoordeel de wond:
   1. Scheur of knip kleding open om de wond volledig te inspecteren.
   2. Lokaliseer de exacte bron van de bloeding.
2. Directe druk toepassen:
   1. Oefen druk uit op de wond met je hand, bij voorkeur met handschoenen aan, of gebruik een schoon kledingstuk als alternatief.
3. Wound packing:
   1. Haal het hemostatische gaas of gecomprimeerd gaas uit de verpakking.
   2. Breng het gaas direct en trapsgewijs in de wond aan terwijl je constante druk uitoefent.
   3. Vul de wond volledig op en zorg dat enkele centimeters gaas boven de wond uitsteken. Als één gaas niet voldoende is, gebruik je extra gaas of een alternatief zoals een schoon stuk textiel.
4. Druk bij wound packing:
   1. Bij hemostatisch gaas: houd minimaal 3 minuten druk aan, zodat de stollingsmiddelen hun werk kunnen doen.
   2. Bij gecomprimeerd gaas: houd 5 minuten druk aan.
   3. Bij een alternatief zoals textiel: houdt 10 minuten druk aan.
5. Controleer de bloeding:
   1. Verminder voorzichtig de druk om te zien of het bloeden is gestopt.
   2. Als de bloeding doorgaat, verwijder het gaas en herhaal de procedure met nieuw gaas.
6. Druk blijven houden: 
   1. Behoud druk met de handen op de wond totdat professionele hulp het overneemt.
   2. Je kunt er ook voor kiezen om de druk met de handen te vervangen door een wonddruk- verband, dit is echter in de lies, hals en nek zeer uitdagend en vereist veel training.

Het correct uitvoeren van wound packen en het verbinden hiervan vereist oefening en concentratie, vooral in stressvolle situaties. Door regelmatig te trainen, vergroot je je zelfvertrouwen en vaardigheid in deze techniek.

Wat zijn de meest gemaakt fouten en valkuilen?

Veelgemaakte fouten bij wound packing:

• Niet diep genoeg in de wond pakken.
• Niet snel genoeg handelen.
• Onvoldoende druk uitoefenen.
• Het over het hoofd zien van doorbloeden na verplaatsing.

Hoe train je het beste directe druk en wound packing?

Het is essentieel om deze vaardigheden goed te trainen, zodat je in een noodsituatie zonder aarzelen kunt handelen. Maar hoe doe je dat op een effectieve en veilige manier?

Train contextgericht

Bij Simple Prepare geloven we in contextgericht trainen. Dat betekent dat je oefent op basis van de situatie waarin je deze technieken waarschijnlijk moet toepassen. Denk goed na over de omstandigheden waarin je directe druk of wound packing zou moeten gebruiken en pas je training hierop aan.

Tactische / militaire situatie

Als je verwacht deze technieken te gebruiken in een tactische situatie (bijvoorbeeld op het slagveld of tijdens een gewapend conflict), moet je trainen met je volledige uitrusting aan en onder stressvolle omstandigheden. Je einddoel zou moeten zijn dat je een bloeding kunt stoppen terwijl je laag bij de grond blijft en snel weer paraat bent voor actie.

Outdoor situatie

Wanneer je je voorbereidt op een medische noodsituatie tijdens een hike, survivaltocht of expeditie, train je onder omstandigheden waarin hulp niet direct beschikbaar is. Dit betekent dat je wound packing en het aanbrengen van drukverbanden moet kunnen uitvoeren. 

Denk dus vooraf goed na over je einddoel en stem je training hierop af.

Het principe: ‘kruipen – lopen – rennen’

Net als bij het aanleren van andere levensreddende technieken is het belangrijk om stapsgewijs te trainen. Begin eenvoudig en werk toe naar realistische scenario’s.

Kruipen (basisvaardigheden oefenen)

1. Leer de technieken correct aan onder begeleiding van een ervaren instructeur.
2. Oefen in een rustige omgeving, met gaas en een oefenpartner.
3. Train de basishandelingen, zoals het correct uitoefenen van directe druk en het systematisch opvullen van een oefenwond met gaas.

Lopen (realistischer trainen)

1. Train in de kleding die je daadwerkelijk in het veld zou dragen.
2. Werk aan een ‘drill’ waarbij iemand onverwacht roept: "Er is een diepe bloeding in de lies!"
3. Voer de drill uit:

• Breng directe druk aan of begin met wound packing.
• Beoordeel de ernst van de bloeding en reageer adequaat.
• Communiceer luid met je team of omstanders.

Rennen (trainen onder stress)

1. Voeg tijdsdruk en fysieke inspanning toe: laat je oefenpartner een timer zetten en sprint eerst een stuk voordat je een de drill uitvoert.
2. Train met onverwachte scenario’s: laat iemand roepen welke techniek je moet toepassen en op welk lichaamsdeel.
3. Simuleer beperkte zichtbaarheid of een chaotische omgeving: bijvoorbeeld door te oefenen in het donker of bij harde achtergrondgeluiden.

Tips voor tijdens het trainen

Gebruik oefenmateriaal

• Train met oefengaas en oefenwonden.
• Zorg ervoor dat je geen steriele materialen verspilt.

Let op veiligheid en voorzorgsmaatregelen

• Train altijd onder toezicht van iemand met kennis van zaken.
• Druk niet te lang en te hard op een oefenpersoon, om letsel te voorkomen.

Conclusie

Een bloeding in de lies, hals of oksel is een medische noodsituatie die snel en effectief handelen vereist. Door het aanleren en regelmatig oefenen van technieken met directe druk, wound packing en verbinden kun je levens redden.

Simple Prepare is gespecialiseerd in “Stop de bloeding, red een leven”- trainingen op maat. 

Disclaimer: Deze blog is uitsluitend bedoeld als informatieve gids. Raadpleeg altijd professionele hulpverleners om deze vaardigheden veilig en correct te leren toepassen.